بسته بندی دارو، میتواند بسته به نوع دارو متفاوت باشد. برای مثال، بسته بندی گیاهان دارویی با بسته بندی داروهای نیازمند نسخه با بسته بندی داروهای کودکان قطعا تفاوت هایی دارد. همچنین بسته بندی قرص ها با بسته بندی شربت ها نیز میتواند تفاوت های زیادی داشته باشد. حتی یک سری بسته بندی مانند بعضی داروهای مخصوص تاول و سوختگی باید دارای درپوش مخصوص باشد تا از ورود هرگونه ماده اضافی، حتی هوا، به آن جلوگیری شود. در ادامه سعی میکنیم با انواع بسته بندی دارو آشنا شویم.
مسلما یک سری دارو ها را کودکان نباید به هیچ وجه مصرف کنند اما برای جلوگیری از این اتفاق چه میشود کرد؟ جالب است بدانید اولین بار، در سال 1970 قانونی برای بسته بندی سم به تصویب رسید که به موجب این قانون، باید مواد شیمیایی، مانند شوینده ها و … اکثر داروهای تجویزی خوراکی در بسته بندی های بسیار مقاوم تولید شوند، به طوری که تضمین شود حداقل 80% از کودکان نمیتوانند آن را در یک بازه زمانی معین باز کنند. تصویب این قانون باعث کاهش 45 درصدی مرگ و میر کودکان شد.
یک استثنا هم وجود دارد. اگر تمامی بستـه بندی ها به نحوی باشند که هیچ کودکی نتواند آن را باز کند؛ چنانچه یک فرد معلول یا سالمند بخواهد دارو را مصرف کند و فقط یک کودک در دسترس باشد چه میشود کرد؟ در این صورت ممکن است فرد تجویز کننده دارو، برای سهولت در باز کردن ظرف، بسته بندی های غیر مقاوم در برابر کودکان را درخواست کند.
داروهایی که باید به صورت موضعی مصرف شوند، مانند انواع پماد ها، معمولا در اثر ترکیب با اکسیژن واکنش نشان داده و اثرشان از بین میرود، بنابراین، باید به صورتی باشد که کاملا غیر قابل نفوذ در برابر آب، نور، هوا و … باشند.
داروهای گیاهی شاید نیازی به بسته بندی های خیلی قوی و غیر قابل نفوذ در برابر نور و هوا نداشته باشند اما اینطور نیست که گفته شود نیازی به بسته بندی خوب ندارند؛ چرا که بـسته بندی جذاب علاوه بر میلی که در خریدار ایجاد میکند، باعث میشود دارو به سادگی از بین نرود.
بسته بندی بهینه دارو باعث میشود پایداری دارو در برابر شرایط فیزیکی و محیطی گوناگون بیشتر شده و همچنین مصرف کننده بتواند اطلاعات مورد نیاز را در رابطه با دارو کسب کند.
گفتیم که بسته بندی دارو باید به نحوی باشد که در مقابل ورود هر ماده اضافه ای به درون بسته بندی و ترکیب آن ها با دارو مقاومت داشته باشد و مانع ورود آن ها شود. این بسته بندی ها توسط مواد مختلفی ساخته میشوند که در زیر به آن ها اشاره خواهیم کرد.
پی وی سی یکی از پرکاربرد ترین محصولات پتروشیمی بوده و نوعی از پلاستیک ها محسوب میشود. pvc به دلیل هزینه های کم و راحتی تولید، جزو مواد برای انواع بسته بندی، از جمله بسته بندی دارو میباشد. با این حال، پیویسی معایبی نیز دارد که از آن جمله میتوان به مقاومت نه چندان خوب آن در برابر رطوبت اشاره کرد. بنابراین برای بسته بندی داروهایی که اصلا نباید به آن رطوبت وارد شود چندان مناسب نیست.
این ماده، یک ترمو پلاستیک است که تقریبا 100 درصد ضد آب بوده و هیچ جذب آبی ندارد. این ماده به دلیل خاصیت مقاومت بالا در برابر بخار آب و همینطور پایداری شیمیایی مناسب، کاربردهای زیادی از جمله استفاده در قالب بندی لوازم آزمایشگاهی و بسته بندی مواد غذایی و دارویی دارد.
فویل های آلومینیوم به دلیل خواصی که دارند، به عنوان یک گزینه مناسب برای بسته بندی انواع داروها مطرح هستند. دلیل این اتفاق، این است که فویل های آلومینیومی در برابر رطوبت، اکسیژن و سایر گازها، میکرو ارگانیسم ها، مانند میکروب و ویروس و نور مقاومت بسیار بالایی دارد و این موارد به سختی از آن عبور خواهند کرد و به همین دلیل، دوام دارو افزایش مییابد.