بلز یا گلوکن اشپیلز به معنای زنگ‌ها یا زنگوله‌ها است. به انگلیسی با عبارت Xylophone نامیده می شود. مدل رنگی بلز مخصوص کودکان می باشد. ساز بلز شکل کوچک و ساده‌ شده ساز زایلوفون است. غالبا در آموزش موسیقی به کودکان از این ساز می توان استفاده نمود.

ساختار ساز بلز

ساختمان بلز بسیار ساده است. و از  تیغه و قطعات فلزی کوچک و رنگی با طول‌ های مختلف، ساخته شده است. و این تیغه‌ها و قطعات فلزی همانند کلیدهای پیانو در کنار هم قرار می‌ گیرند. در این‌ صورت، نوازنده به کمک مضراب و با ضربه زدن روی این تیغه‌ های رنگی می‌ نوازد. و هر یک از این تیغه‌ها صدای یک نت موسیقی را تولید می‌ نمایند. به‌همین دلیل، ساز بلز می‌ تواند از سنین پایین در اختیار کودکان قرار بگیرد تا کودک با دنیای زیبای موسیقی آشنا شده و از آن لذت ببرد. به همین دلیل است که ساز بلز برای کودکان یک ساز عالی و مناسب محسوب می شود.

 تاریخچه ساز بلز

ساز بلز بسیار مورد علاقه ی کودکان است. به این دلیل که دارای ساختمان ساده وزیبایی می باشد. و همچنین قابلیت تولید صداهای شعر گونه را دارد. ازدهه 1930 کارل ارف (carl orff) آهنگساز آلمانی این ساز را در حوزه ی موسیقی کودک مورداستفاده قرار داد.

مضراب در بلز

گلوکن اشپل نام آلمانی برای زنگ است که در ارکستر بسیار متداول می باشد. این ساز دو ردیف تیغه های فلزی دارد که با نظم کلاویه های پیانو چیده شده اند. گلوکن اشپل قدیمی ترین ساز ضربی مضرابی است که در قطعات موسیقی قرن نوزده از آن استفاده شده و صدادهی آن دو اکتاو بالاتر از نت نویسی آن است. بعضی آهنگشازان، از جمله شوئنبرگ در پنج قطعه برای ارکستر این ساز با صدادهی واقعی آن، نت نئیسی کرده اند. گلوکن اشپل فقط در یک اندازه ساخته می شود. این ساز با دو مضراب نواخته می شود، اگرچه بعضی نوازندگان از تکنیک دو مضراب در هر دست استفاده می کنند. گلوکن اشپل تنها سازی است که در نواختن آن از مضراب برنجی استفاده می شود و به همین دلیل صدای آن بسیار درخشان و پر صدا است. استفاده از مضراب هایی با سر چوبی، پلاستیکی یا کائوچویی نیز در این ساز رایج است.

ابعاد و اندازه های ساز گلوکن اشپيل به شرح زیر است:

• عرض: 5/2 تا 1/3 سانتي متر
• ضخامت: 5/0 تا 1 سانتي متر
• ابعاد: حدودا 76 در 46-36 سانتي متر
• ارتفاع: 5 تا 8 سانتي متر

استند در ساز بلز یا گلوکن اشپيل

استند فلزي؛ ارتفاع قابل تنظيم (81 تا 94 سانتي متر)، اغلب روي چرخ ها قرار مي گيرد. اسـتند گلوکن اشپيل باز، مقداري در داخل كيس (محفظه) محصور می باشد. گلوکن اشپيل ميزی جهت نواختن روی میز خاصی قرار می گیرد.

اکتاو در ساز بلز چیست؟

اگر بخواهیم به زبان خیلی ساده معنای اکتاو را بگوییم یعنی از یک نت آغاز کنیم. و به همان نت برسیم برای مثال فرض نمایید نتها را از نت دو آغاز می نماییم و به نت دو ختم می کنیم.

به مثال زیر توجه داشته باشید:

یک اکتاو: دو – ر – می – فا – سل – لا – سی – دو (در اینجا از نت دو آغاز نموده ایم)

یک اکتاو: می – فا – سل – لا – سی – دو – ر – می (با نت می شروع کرده ایم)

دو اکتاو: سی – دو- ر – می – فا – سل – لا – سی – دو – ر – می – فا – سل – لا – سی (با نت سی آغاز کرده ایم)